به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری فارس، متکدی می‌نامندش؛ سنین خاصی را شامل نمی‌شود. کودک، نوجوان، جوان، پیر؛ فرقی ندارد این روزها در شهر در واپسین روزهای پایان سال، تهران پر شده است از افرادی که با مظلومیتی خاص روزیشان را گدایی می‌کنند. جنسیت معنی ندارد.

در بینشان پاکستانی، افغانستانی و ایرانی به چشم می‌آید. این شغل که به گفته کارشناسان حوزه آسیب‌های اجتماعی زاییده شرایط بد اقتصادی حاکم بر جامعه است روز به روز افراد بیشتری را سمت خود جذب می‌کند؛ اما آنچه این روزها در تهران شاهدش هستیم افزایش تکدی گری در بین کودکان است به گونه‌ای که هر روز بر تعدادشان افزوده می‌شود.

کودک با دستانی یخ زده از سرما، عبور و مرور ماشین‌ها را نظاره می‌کند؛ انتظار در چشمانش موج می‌زند، 4 ساله به نظر می‌آید. لباس‌هایش از کهنگی جار می‌زنند. به محض این که چراغ قرمز می‌شود، دست‌های تمنایش را به سمت ماشین‌ها دراز می‌کند. دستمال‌هایش را یکی پس از دیگری به راننده‌ها با تحمیلی ملتمسانه جار می‌زند.

اینجا تهران است. یکی از چهارراه‌های پرتردد شهر. سرمای هوا صورتش را سرخ کرده است.

علی کودک 4 ساله شهر ما، لبش را به گلایه باز می‌کند: پدرم معتاد است. مادرم مریض است اما با این حال کار می کند. باید کار کنم تا بتوانم هم هزینه داروهای مادرم را بدهم و هم مواد پدرم را .

خواهرش را صدا می‌کند: معصومه زیباست، بزرگتر از علی به نظر می‌رسد؛‌ از حرف زدن امتناع می کند. علی او را راضی به حرف زدن می‌کند: پدرم کارمند بود. اخراجش کردند. هرروز دنبال کار از خانه بیرون می‌رفت تا این که یک روز از بیمارستان زنگ زدند. تصادف کرده بود. مقصر فرار کرد. پدرم خانه نشین شد و برای دردش به مواد رو آورد؛ حالا من و علی خرج زندگی را از راه دست فروشی در می‌آوریم.

میدان ونک، زهرا با دسته گلی مملو از نرگس پشت سر مسافرانی که از اتوبوس پیاده می‌شوند می‌دود و به زور آن‌ها را مجبور به خرید گل‌هایش می‌کند. شاید 6 ساله باشد. هروز صبح حدود ساعت 9 زنی او را از ماشین 206 خود در این مکان پیاده می‌کند و هرشب راس ساعت 9 به دنبالش می‌آید.

زهرا می‌گوید او مادرش نیست، او را «خاله سارا» صدا می‌کند؛ بد اخلاق است هر شب باید 50 هزار تومان پول بدم و الا شب رو در خیابان باید بخوابم. نمی‌داند پدر و مادرش که هستند فقط از وقتی که ذهنش یاری می‌کند خاله سارا را به یاد می‌آورد.

شرایط بد اقتصادی حاکم بر جامعه تکدی گری را به کودکان تحمیل کرده است

این روزها با اندکی تامل و نگرشی برخواسته از انسانیت به این موضوع پی می‌بریم که تکدی گری به کودکان ارث رسیده است؛ کودکانی که در حساس‌ترین زمان زندگی خود، با شکل‌گیری شخصیتی اشتباه که زاییده شرایط اقتصادی حاکم بر جامعه و عدم مسئولیت خانواده هایشان است؛ کودکی را با تحمل بار سنگین زندگی، مردانگی می‌کنند.

«عیسی فرهادی» فرماندار تهران در گفت‌وگو با یکی از رسانه‌ها عنوان کرده بود: تاکنون بیش از 6 هزار نفر از متکدیان بالای 15 سال جمع آوری و حدود 1800 نفر از متکدیان زیر 15 سال نیز شناسایی شده‌اند که در زمینه جمع آوری آن‌ها با سازمان‌های ذیربط هماهنگی های لازم صورت گرفته است.

وی ادامه داد: شهرداری جز سازمان‌هایی است که در طرح جمع آوری متکدیان همکاری تنگاتنگ و بسیار خوبی تاکنون داشته است.

فرماندار تهران با بیان این که بخش دیگری از متکدیان افراد زیر 15 سال هستند که طی روزهای اخیر با کمک شهرداری تهران در حال جمع آوری آن‌ها هستیم، اظهار کرد: جمع آوری کودکان زیر 15 سال کار سختی است چرا که باید مراقب باشیم آسیبی به آنها وارد نشود، ترس در وجودشان رخنه نکند و تحقیر نشوند و نیز باید به این موضوع توجه شود که اکثر آن‌ها دارای خانواده‌هایی با مشکلات زیادی هستند از این رو تلاش ما این است تا این گروه را جذب کنیم و امیدواریم که مردم هم در این طرح به ما کمک کنند.

طبق قانون شهرداری وظیفه جمع آوری متکدیان زیر 15 سال را ندارد

مجتبی عبدالهی معاون اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران در گفت و گو با خبرنگار ما با اشاره به طرح جمع آوری متکدیان زیر 15 سال توسط شهرداری تهران، گفت: طبق قانون شهرداری وظیفه جمع آوری متکدیان زیر 15 سال را ندارد اما شهرداری تهران طی چند سال گذشته به دستور شهردار از یک نهاد خدماتی به یک نهاد اجتماعی نیز تبدیل شده است.

وی ادامه داد: طبق قانون وظیفه جمع آوری متکدیان زیر 15 سال با بهزیستی است و شهرداری نمی‌تواند در این امر دخالت کند، اما طی مکاتبات صورت گرفته با مقامات قضایی قصد داریم تا شهرداری نیز بتواند در جمع آوری متکدیان زیر 15 سال مشارکت داشته باشد.

عبدالهی با اعلام این که متکدیان زیر 15 سال قربانی شرایط خانوادگی و بعضا از طریق باندها هدایت می‌شوند، اظهار کرد: در طرح جمع آوری متکدیان، ما غربالگری‌های لازم را انجام می‌دهیم و پس از شناسایی خانواده‌ها به بررسی شرایط آن‌ها می پردازیم.

وی یادآور شد که مراکز شهرداری تهران در اختیار سازمان‌های مربوطه برای ساماندهی متکدیان قرار گرفته است.

سازمان و ارگان دولتی مسئول جمع آوری و ساماندهی متکدیان هستند

آنچه اینجا مطرح است گلایه بسیاری از افراد و رسانه‌ها در مورد عملیات نا موفق جمع آوری متکدیان است که در فصول مختلف تکرار می‌شود، انتقاد این افراد به شهرداری است اما لازم به ذکر است که طبق قانون در بحث ساماندهی متکدیان، مدیریت شهری و شهرداری فقط در مورد جلوگیری از تکدی‌گری و هدایت آنها به سوی مشاغل آبرومند باید فعالیت کند، در آخرین مصوبه که تاریخ آن 15/2/1378 است، 12سازمان و ارگان دولتی مسئول جمع آوری و ساماندهی متکدیان هستند و باید در این مورد اقدام کنند اما سازمانی که فعلا مستقیماً دخالت دارد، مدیریت شهری شهرداری تهران است که بعضا خارج از چهارچوب وظایفی خود در این مورد وارد می‌شود.

12 سازمان؛ شهرداری، نیروی انتظامی، سازمان بهزیستی، وزارت کشور، وزارت رفاه، تأمین اجتماعی، دادگستری، وزارت کار، کمیته امداد از جمله سازمان های مسئول در حوزه متکدیان هستند که بعضا بسیاری از این دستگاه‌ها وظایف خود را در این زمینه فراموش کرده و بار سایر سازمان‌ها را چند ارگان به دوش می‌کشند و شاید این یکی از دلایل عدم موفقیت جمع آوری متکدیان به شمار آید.

اقدام اتباع خارجی به صورت شبکه‌ای و بروز مشکلات در اجرای آن

مدیرکل سابق امور اجتماعی البرز و کارشناس آسیب‌های اجتماعی در گفت و گو با خبرنگار 137 آنلاین با اشاره به متکدیان بیگانه با بیان این که ما در جمع آوری این افراد با نقص قانون مواجه هستیم، اظهار کرد: در ساماندهی متکدیان نقش اصلی را شهروندان ایفا می‌کنند، مردم علاوه بر این که در مواجه با متکدیان دچار آسیب می‌شوند خود نیز نقش بسزایی در گسترش این معضل دارند.

مدیرکل سابق امور اجتماعی البرز با اعلام این که با ارتقا سطح بینش و آگاهی جامعه می‌توان معضلات اجتماعی را ساماندهی کرد، اظهار کرد: هر بار طرح جمع آوری متکدیان در کلان شهرهایی چون تهران اجرا می‌شود، غالب متکدیان بیگانگان هستند،: این اتباع خارجی به صورت شبکه‌ای عمل می‌کنند که این طرح جمع آوری را با مشکلاتی روبرو کرده است.

عسگری مورودی ادامه داد: در شهرهایی چون تهران تاکنون اقدامات موثری صورت گرفته است اما به دلیل ضعف در زیر ساخت‌ها و نبود اردوگاه‌های دائمی که پس از جمع آوری این افراد در آنجا نگهداری شوند، دوباره به شهر باز می‌گردند.

این کارشناس مسائل و آسیب‌های اجتماعی با اعلام این که طرح رد مرز و طرد اتباع بیگانه با ضوابط خاصی صورت می‌گیرد، افزود: این افراد به صورت شبکه‌ای عمل می‌کنند و از تمام قوانین آگاهی دارند به گونه‌ای که از شکاف‌هایی موجود در طرح جمع آوری سو استفاده می‌کنند.

وی در ادامه مطلب گفت: در یکی از بندهای طرح طرد اتباع خارجی ذکر شده که افراد طرد شده باید همراه یکی از محارم از مرز خارج شوند که این خود مسئولان را با مشکل مواجه کرده است.

طرح جمع آوری متکدیان تنها از طریق همکاری و عملکرد مکملی دستگاه‌های ذیربط به نتیجه خواهد رسید به گونه‌ای که در صورت ضعف یکی از دستگاه‌ها عملکرد سایر دستگاه‌ها زیر سوال خواهد رفت و موثر نخواهد بود به گونه‌ای که طرح‌ها تنها در حکم مسکن موقت در کلان شهرهایی چون تهران عمل می‌کند.