به گزارش ایسنا، نشست تخصصی رسانه و بحران امروز، پنجم بهمن ماه با حضور سید محمد مجابی (معاون توسعه مدیریت، حقوقی و امور مجلس سازمان حفاظت محیط زیست کشور)، اکبر نصراللهی (استاد ارتباطات و مدیریت رسانه)، اسماعیل دوستی (عضو شورای شهر تهران) و رضا کیمیایی (استاد دانشگاه) برگزار شد.
در این نشست اکبر نصراللهی اظهار کرد: در بحث بحران و رسانه نکات زیادی وجود دارد که برخی از آن‌ها کاملا بدیهی هستند و مشکل اصلی ما هم این است که به این نکات بدیهی اصلا توجهی نمی‌شود.
او با بیان اینکه بروز بحران امری طبیعی است، یادآور شد: هیچ فرد حقوقی و حقیقی و نهادی نیست که از بحران مصونیت داشته باشد اما مهم این است که هر جایی که احتمال بروز بحران و یا خود بحران وجود داشته باشد باید برای ابزار مدیریتی آن برنامه‌ریزی کرد که کارآمدترین و کم هزینه‌ترین این ابزارها رسانه است و بیشترین هزینه‌ها زمانی متحمل می‌شود که به عامل رسانه توجهی نمی‌شود.
این استاد ارتباطات استفاده از رسانه‌ها تنها برای ارائه گزارش را بحران برشمرد و گفت: همین که از رسانه‌ها تنها برای ارائه گزارش استفاده می‌شود خود یک بحران است. عده‌ای انتقاد کردند که چرا مردم در حادثه پلاسکو هنگام آتش‌سوزی سلفی از خود می‌گرفتند. من فکر می‌کنم در این شرایط بیشتر این پرسش مطرح می‌شود که در واقع ما چه استفاده‌ای از رسانه‌ها کردیم تا به مردم بگوییم تا در مواقع بحرانی چه واکنشی داشته باشند.
نصراللهی ادامه داد: اگر اشکالی وجود دارد این است که ما رسانه‌ها خوب عمل نکردیم و مسئولان هم از ابزار رسانه برای اینکه به مردم بگویند در مواقع بحرانی چه کاری انجام دهند به خوبی بهره نبرده‌اند.
او با بیان اینکه درس نگرفتن از بحران‌ها خودش بحران محسوب می‌شود، بیان کرد: به هر حال در این حادثه پلاسکو و یا هر حادثه دیگری فرد یا سازمانی مسئول است. آیا در این مدت که از حادثه پلاسکو می‌گذرد به غیر از گزارش کار کسی بخشی از تقصیر این حادثه را بر عهده گرفته است؟ ما تنها از بحران‌های انسانی بهره‌برداری سیاسی می‌کنیم و به همین خاطر باید هزینه مدیریت‌های غلط در بحران را بالا ببریم تا هر کسی کار خودش را به درستی انجام دهد و پیگیری این موضوع بر عهده رسانه‌هاست.
نصراللهی با بیان اینکه رسانه‌ها باید از ظرفیت‌های خبری و غیرخبری خود برای جلب توجه مسؤولان به مسؤولیت‌های پیشگیرانه در مواقع بحرانی استفاده کنند، اظهار کرد: اگر رویکرد خبری فقط توصیفی باشد و از رویکردهای تبیینی، پیش‌بینی و در نهایت مداخله پرهیز کنیم همان اتفاقی می‌افتد که این روزها در شبکه خبر افتاد. پخش زنده و مستقیم شبکه خبر در این روزها جای تشکر دارد اما با وجود این حجم از ارتباط زنده آن هم با حضور همه مسؤولان در محل حادثه هنوز اطلاعات دقیق و درستی مطرح نشده است.
این استاد ارتباطات و مدیریت رسانه خاطرنشان کرد: زمانی صداوسیما رسانه‌ای انحصاری بود اما امروز با حضور تعداد زیادی از رسانه‌ها و شبکه‌های مجازی دیگر انحصاری نیست چرا که حتی برخی از کانال‌های خبری در تلگرام مخاطبان بیشتری دارند. اینکه فقط صداوسیما می‌توانست با برخی از مسؤولان مصاحبه کند و در محل حادثه حضور داشته باشد خود باعث ایجاد شایعاتی می‌شد. اینکه فقط اطلاعات به هر دلیلی در اختیار یک رسانه قرار بگیرد باعث می‌شود تا سایر رسانه‌ها از منابع خبری دیگری اطلاعات مورد نیازشان را تأمین کنند.
در ادامه نشست تخصصی رسانه و بحران رضا کیمیایی، استاد دانشگاه نیز به بیان سخنانی درباره پوشش رسانه‌ای اخبار حادثه پلاسکو و به طور کلی نقش رسانه‌ها در مواقع بحرانی پرداخت.
او اظهار کرد: آینده رسانه‌ای امروز به سمتی می‌رود که رسانه‌های نوین کل دنیا را احاطه خواهند کرد و رسانه‌های رسمی برای اینکه از غافله عقب نمانند باید بخشی از این موج رسانه‌ای شوند. برخی می‌گویند اخبار منتشر شده رسانه‌های اجتماعی در حادثه پلاسکو باعث شد تا مدیریت خبری صورت نگیرد ولی من فکر می‌کنم دیگر دوره مدیریت خبر به این صورت گذشته است چرا که مقصود آن‌ها از مدیریت رسانه این است که نتوانستیم اخبار را آن گونه که مورد نظرمان بود مدیریت کنیم؛ این در حالی است که امروز می‌توان با استفاده از رسانه‌های اجتماعی همچون توییتر، تلگرام و اینستاگرام اخبار را به خوبی مدیریت کرد.
کیمیایی با اشاره به پوشش اخبار توسط شبکه خبر صداوسیما بیان کرد: عده‌ای از ارتباط مستقیم شبکه خبر با محل حادثه پلاسکو تقدیر کردند این در حالی است که این وظیفه شبکه خبر است و حضور آن‌ها در محل حادثه جای تشکر ندارد. فکر می‌کنم به جای اینکه صداوسیما دوربین مستقیم در محل حادثه داشته باشند و از مسئولان سوالات کلیشه‌ای بپرسند می‌توانست اطلاعات درست و دقیقی در اختیار مخاطبان قرار دهد و این بحران را مدیریت کند.
این استاد دانشگاه ادامه داد: وقتی که انسداد خبری ایجاد شود و اطلاعات درستی به رسانه‌ها داده نشود طبیعی است که شایعه بوجود می‌آید. وقتی فضای رسانه‌ای بسته شود و جریان آزاد اطلاعات وجود نداشته باشد کاملا طبیعی است که شایعه بوجود می‌آید. اینکه کشور ما اولین رتبه در استفاده از تلگرام را دارد به این خاطر است که جریان آزاد اطلاعات ندارد و پیام‌رسانی همانند تلگرام که می‌تواند همه نوع اطلاعات را منتقل کند بیش از هر جای دیگری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کیمیایی با اشاره به نقش صداوسیما در مدیریت بحران به ویژه در حادثه پلاسکو، یادآور شد: صداوسیما وظیفه ذاتی خودش را که اطلاع‌رسانی است به درستی انجام نمی‌دهد چه برسد به مدیریت بحران. صداوسیما این روزها تنها به یک روابط عمومی تبدیل شده است؛ این در حالی است که وظیفه رسانه ملی این است که رویدادها را به درستی منتقل کند و چون این کار را انجام نمی‌دهد باعث می‌شود رسانه‌های اجتماعی تا این اندازه در کشور ما رشد کنند و فعالیت‌های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی در این رسانه‌ها افزایش یابد.
همچنین اسماعیل دوستی که امروز پنجم بهمن ماه در نشست تخصصی بحران و رسانه سخن می‌گفت، با اشاره به شناسنامه ساختمان پلاسکو، گفت: ساختمان پلاسکو به ۳۷ سال پیش برمی‌گردد که در واقع جواز ساخت اولین ساختمان بلند تهران را دریافت کرد.
این عضو شورای شهر تهران ضمن بیان توضیحاتی درباره حادثه پلاسکو و روند مقابله با آتش اظهار کرد: هر گونه مطلبی درباره اینکه تانکر گازوئیل در طبقه دهم این ساختمان منفجر شده، شدیدا اشتباه است و من آن را تکذیب می‌کنم.
وی افزود: در سال ۵۸ این ساختمان به بنیاد مستضعفان واگذار شد و در تمام این سال‌ها دفتر بنیاد در طبقه دهم ساختمان پلاسکو وجود داشت اما متاسفانه در تمام این سال‌ها هیچ کسی به فکر مقاوم‌سازی و تعمیرات اساسی ساختمان پلاسکو نبود و هیچ اقدامی در این راستا صورت نگرفت.
دوستی با بیان اینکه ساختمان پلاسکو سیستم گازکشی شهری نداشت، افزود: بیشتر واحدهای این ساختمان غذاهای روزانه‌شان را با گاز پیک‌نیک تهیه می‌کردند و اینکه برخی می‌گویند تانکر گازوئیل در طبقه دهم وجود داشته اصلا صحت ندارد.
این عضو شورای شهر تهران با بیان اینکه ناهماهنگی در ستاد بحران تهران قبل از حادثه پلاسکو کاملا مشخص است، به روند مهار آتش اشاره کرد و گفت: وقتی فرمان خروج از ساختمان صادر می‌شود، برخی از ساکنان باز هم به داخل ساختمان بر می‌گردند و بعضی از آتش نشان‌ها نیز به دنبال آن افراد به داخل ساختمان می‌روند و متاسفانه هر دو گروه گرفتار می‌شوند.
دوستی با اشاره به اخبار متناقض درباره تعداد آتش نشان‌ها و افراد عادی که در این حادثه مفقود شده‌اند بیان کرد: طبق آمار اعلام شده از سازمان آتش نشانی ۱۶ آتش نشان در حادثه پلاسکو درگذشته‌اند ولی آمار درستی از افراد غیرآتش‌نشانی که هنگام فرو ریختن در ساختمان حضور داشته‌اند در دست نداریم.
سیدمحمد مجابی معاون توسعه مدیریت، حقوقی و امور مجلس سازمان حفاظت محیط زیست کشور که از دیگر سخنرانان نشست بحران و رسانه بود، اظهار کرد: مدیریت بحران شامل سه مرحله قبل بحران، حین بحران و بعد از بحران می‌شود؛ این در حالی است که ما تمام تمرکزمان را بر روی مرحله حین بحران می‌گذاریم.
او تشکیل تیم مدیریت بحران، مشخص کردن سخنگو، تمرکز بر اشاعه اخبار و اطلاعاتی که مورد تمایل عموم می‌شود، ارسال پیام‌ها و گزارش‌ها به صورت حرفه‌ای در رسانه‌ها، شناسایی عوامل ایجادکننده بحران برای استفاده‌های آینده و برقراری ارتباط با ذی‌النفعان برای آگاه‌سازی آن‌ها از نتایج و اثرات بحران را از جمله مراحل بحران دانست که باید در بحث مدیریت بحران به آن‌ها توجه کرد.
انتهای پیام
