دکتر امین ایزدپناه در گفت و گو با ایسنا ضمن یادآوری اینکه در گذشته گرایش آموزش فلسفه کودکان در دانشگاه شیراز وجود داشت، گفت: با توجه به طرح پیشنهاد ایجاد گرایش آموزش فلسفه کودک در دوره‌های تحصیلات تکمیلی توسط دانشگاه‌های شیراز و خوارزمی، امیدواریم از سال آینده در شیراز شاهد پذیرش دانشجو در این گرایش باشیم.
این عضو هیئت علمی گروه علوم تربیتی دانشگاه شیراز یادآور شد: سرآغاز آموزش فلسفه کودکان به سال ۱۹۸۰ میلادی باز می‌گردد و با توجه به داده‌های امروز و بازنگری که در مورد آموزش‌های کودکان شده است، صحبت از آموزش فلسفه به کودکان نباید تعجب آور باشد.
او هدف از آموزش فلسفه به کودکان را رویکرد جدید نسبت به آموزش تفکر به کودکان دانست و گفت: اصل قضیه این است که ما به طور سنتی کودکان را حداقل در بعد توانایی تفکر معمولا دست کم گرفته یا تصور میکنیم که کودکان توانایی تفکر و بخصوص تفکر انتزاعی، یا توانایی استدلال ندارند و حرف‌هایشان در این زمینه احتمالا اهمیت ندارد اما اگر دقیق تر نگاه کنیم اصولا بچه‌ها پرسشگرانی خستگی ناپدیرند و معمولا پرسش‌های مطرح شده از سوی آنان را اگر از منظر اهل فن بررسی و نگاه کنیم، بنیادی فلسفی دارد، سئوالاتی که علم فلسفه تلاش داشته به آنها پاسخ دهد، تلاشی که هنوز ادامه دارد.
این استاد دانشگاه شیراز با بیان اینکه توانایی پرسش‌گری فوق العاده، دغدغه‌های عمیق و عطش شدید برای دانستن سه خصلت مهم کودکان است، ادامه داد: وقتی تاریخ فلسفه را می‌بینیم و مفهوم آن را در می‌یابیم، خود فلسفه نیز در یک معنای تحت اللفظی معنی دوست داشته شدن دانایی است و کودکان نیز دانایی را دوست دارند؛ کلید فلسفه پرسش است یعنی همان چیزی که بچه ها از تکرار آن خسته نمی‌شوند.
ایزد پناه با بیان اینکه عمدتا سئوالات کودکان بر سه مبنای بنیان‌های هستی شناختی، معرفت شناختی و زیباشناختی است، ادامه داد: فلسفه چیزی جز پرسش‌های هدفمند برای رسیدن به شناخت و درک بهتر تیست؛ کودکان و نوجوانان روزانه با موارد و مفاهیم خیلی عمیقی سروکار دارند و تلاش می‌کنند براساس آنها جهان پیرامون خود، رابطه خودشان با دیگران یا حتی رابطه خودشان با خودشان را پیوسته معنادارتر کنند، بنابراین با توجه به اهمیت مفاهیم برایشان مهم است دائما راجع به آن مفاهیم سئوال بپرسند.
وی گفت: جامعه ما جامعه ای است که در آن فرهنگ با سنت پیوند خورده و قطعا کودکان در مورد ماهیت خدا، منشا خدا و همچنین بسیاری دیگر دغدغه شخصی و راجع به خود سئوالاتی را از دیگران میپرسند؛ اینکه چه کسی هستند و از کجا آمده‌اند.
عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز مناسب ترین عنوان برای فلسفه کودکان را "کندوکاو فلسفی با کودک" یا "کنکاش فلسفی برای کودک" دانست و گفت: فلسفه برای کودکان اساسا روش است نه محتوا، یعنی به این صورت که از دل هر موضوعی و محتوایی می‌توان روش‌ها را استفاده کرد؛ یعنی معلم یا مربی زمینه‌ای را فراهم می‌کند تا پرسش ها ایجاد شده و پاسخ به پرسش ها از دل گفت و گو و دیالوگ بین بچه‌ها با معلم یا بچه‌ها با یکدیگر بیرون بیاید.
ایزد پناه گفت: در آموزش فلسفه به کودکان مربیان یا تسهیل کنندگان فلسفه اصلا فلسفه ای آموزش نمی‌دهند یا فیلسوفی معرفی نمی‌شود، در واقع آنها فقط کمک می‌کنند کودک در چند توانایی مهارت پیدا کند؛ یکی از مهارت‌ها، مهارت خوب گوش دادن است. از دیگر این توانایی‌ها تحلیل چیزی که دیده و چیزی که از مشاهده دریافت کرده، است و سومین توانایی، توانایی تفکر انتقادیست که این توانایی در نقد خودشان و نقد دیگران بسیار شگفت انگیز است.
وی اضافه کرد: فلسفه یک روش است گفت: ما حلقه ای با بچه ها تشیکل می‌دهیم و فقط زمینه ای را فراهم میکنیم که آن چیزی که بچه‌ها به آن فکر می‌کنند به زبانشان جاری شود و در تعامل و دیالوگ با دیگران قرار بگیرد اینگونه گفتگو شکل می‌گیرد به این صورت افکار اصلاح و گام به گام قدرت تفکراتشان رشد می‌کند.
ایزدپناه سپس ادامه داد: فلسفه برای کودکان چیزی جز پرورش تفکر کودک یا توانمند کردن او برای تفکر نیست اما متاسفانه پرورش فکر نظام آموزشی همچنان گرفتار محتواست و مربیان و معلمان دغدغه انتقال محتوا را دارند.
این عضو هیئت علمی ضمن آموزش فلسفه به کودک و نوجوان را نیاز امروز جامعه برشمرد و گفت: اگر دغدغه آموزش فلسفه در کشور درک شده اما آنچنان که باید عمیق درک نشده؛ یا اگر سطوح بالا متوجه شدند در سطوح میانی هنوز پذیرفته نشده، اگر در سطوح میانی پذیزفته شده، هنوز ترویج نشده یعنی در سطوح پایین‌تر مدارس معلمان و خانواه ها هنوز آگاه نشده اند.
ایزدپناه با بیان اینکه امسال تعامل گروه علوم تربیتی دانشگاه شیراز با آموزش و پرورش در موضوع آموزش و توانمندسازی مربیان پیش دبستانی در سطح استان خیلی بهتر شده است اعلام کرد: کارگاه ۱۴۰ ساعته مربیان پیش دبستانی طی ۱۰ هفته برای توانمدسازی آنان برگزار شد که فلسفه نیز یکی ازموارد آموزشی به آنها بود.
این استاد دانشگاه شیراز خاطرنشان کرد: این تعامل مطلوب اما زمان محدود کارگاه های آموزشی ایراد آن بود؛ لذا با تداوم این کارگاه‌ها مربیان بیشتر راغب شده و حرفه‌ای می‌شوند.
انتهای پیام
