طبق اطلاعات اطلس پزشکی، هر انسان بالغ در هر دقیقه 15بار تنفس میکند. از طرفی 5دقیقه تنفس از خروجی اگزوز یک موتورسیکلت کاربراتوری که مملو از منواکسیدکربن است، میتواند باعث مرگ شود.
وحید حسینی، مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران در گفتوگو با همشهری از نقش مهم موتورسیکلتها در آلوده کردن هوای تهران میگوید: «آنگونه که نتایج منتشر شده در سیاهه انتشار آلودگی هوای تهران نشان میدهد، موتورسیکلتهای موجود در پایتخت که کاربراتوری هستند، عامل 16درصد آلودگی هوای تهران محسوب میشوند.»
به گفته این استاد دانشگاه صنعتی شریف از ابتدای مهر95 تولید موتورسیکلتهای کاربراتوری باید متوقف میشد اما این مصوبه با تبصرهای، پای 700هزار موتورجدید برای آلودهکردن هوا به شهرهای کشور را باز کرد.وی تصریح کرد: ما بهخاطر ضعف سازمانهای نظارتی بر اعمال استاندارد یورو3، مجبور شدیم پلاکگذاری موتورسیکلتهای کابراتوری را بهطور کامل متوقف کنیم. البته همین درخواست 27ماه طول کشید تا سرانجام مصوب شد و پس از تصویب هم با تبصرهای 700هزار موتور ثبت سفارش شده را از این چرخه استثنا کردند. در سالجاری هم مجوز 50درصدی برای ثبت سفارشها صادر شده است.
بدینترتیب فکر نمیکنم موتورسیکلتهای کاربراتوری دست از سر این کشور بردارند، بهویژه اینکه پس از مصوبه مذکور، برخی موتورسازان سراغ کیت انژکتور هم رفتهاند. موتور انژکتور واقعی حتما باید دارای ECU و اکسیژن سنسور باشد و اینها قطعات ارزانی نیستند. بیش از پیش باید نظارتها اعمال شود و به جزئیات آن دقت بسیاری صورت گیرد.
قانون جاری کشور هم البته یورو4 است و باید حدود مجاز آن برای انژکتورها هم رعایت شود. البته بحث ما درخصوص شرایط آلودگی هوا برای کلانشهرهاست اما در ایران هرجا شما موتور را پلاک کنی میتوانی در جای دیگر تردد کنی. اگر میشد در همین پلاکگذاری نظارتی برای اعمال استانداردها صورت گیرد، گام اثرگذاری برداشته میشد.
- موتورها با هوای تهران چه میکنند؟
هر موتورسیکلت کاربراتوری روزانه بهطور میانگین 8کیلومتر در تهران تردد میکند. از طرفی هر روز دستکم یک میلیون موتور در شهر تردد میکنند. بدینترتیب موتورها هر روز 8میلیون کیلومتر در شهر تردد دارند که این برابر با 53هزار بار محیط جغرافیایی تهران است. بهعبارت دیگر موتورها هر روز به اندازه 53هزار بار دور تهران میچرخند و در این تردد 120تن گازهای آلاینده تولید میکنند.
- اجزای خروجی اگزوز موتورها
یکی از مهمترین مشکلاتی که موتورسیکلتهای کاربراتوری برای تهران ایجاد میکنند، میزان بالای انتشار آلایندگی روزانه آنها در هوای شهر تهران است. یک میلیون موتورسیکلت تهرانی در هر روز 28.6تن منواکسیدکربن، 100کیلوگرم دی اکسید گوگرد، 7.9تن دی اکسید نیتروژن، 80.8تن ترکیبات آلی فرار و 2.6تن ذرات معلق تولید میکنند. این گازهای آلاینده با انجام تنظیم موتور و معاینه فنی مستمر به کمترین حد میرسد اما چهکسی میتواند موتورسیکلتهای قانونگریز را که معابر شهری را با ترددشان آشفته کردهاند، ملزوم به رعایت معاینه فنی کند؟
- یک میلیون تخلف روزانه
موتورسیکلتسوار شدن البته بهمعنای قانونشکنی نیست اما هر روز یک میلیون بار قانون لزوم اخذ معاینه فنی که برای موتورسیکلتها هم نظیر خودروهای سواری باید اجرایی شود، زیرچرخها له میشود. هر سال کمتر از 150موتورسیکلت تهرانی خود را ملزم به اخذ معاینه فنی میدانند و سایرین تنها در شهر میرانند و شهر را به دود مهمان میکنند.
- راهحل کجاست؟
براساس آماری که پیش از این از سوی سردار حسینی، رئیس سابق پلیس راهور تهران بزرگ اعلام شده، 70درصد از تردد موتورسواران در تهران برای امرار معاش است. حال اگر برنامهریزی برای قانونمندکردن 700هزار موتور فعال روزانهای صورت گیرد که موتور حکم وسیله نان آوری را برایشان دارد، میتوان هر روز بخش قابل توجهی از آلودگی هوای این وسایل را کاست. معاینه فنی البته راهحلی میانمدت است و نیاز به افزودهشدن زیرساختهای موجود در خطوط معاینهفنی دارد اما راهحل اصلی را باید در جای دیگر جستوجو کرد.
براساس تحقیقات انجام شده سالهای اخیر در معاونت ترافیک شهرداری تهران، موتورسیکلتهای برقی بهترین منجیان تهران از شرایط موجود بودهاند. آلودگی هوا و صدا برای آنها معنی ندارد و سرعت محدوشان نیز باعث میشود که بخشی از هنجارشکنی تردد موتورسواران در شهر از میان برود.
- نتایج یک پژوهش بر موتورهای پایتخت
خرداد سال گذشته بود که تعدادی از دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف پژوهشی میدانی و مهم را درباره موتورسیکلتهای تهران انجام دادند. براساس نتایج بهدست آمده از بررسی آنها روی 60نمونه موتورسیکلت 125سیسی کاربراتوری تهران، انتشار منواکسید کربن موتورسیکلتها 7برابر حد مجاز است. همچنین 30درصد از سوخت موتورسیکلتها بهصورت ناقص میسوزد که این امر زمینهساز تولید مقادیر قابل توجه آلایندههای منواکسید کربن، ترکیبات هیدروکربنی نسوخته و دوده از موتورسیکلتهاست.
منواکسید کربن پس از تنفس با گلبولهای قرمز خون ترکیب میشود و امکان حمل اکسیژن را از آن میگیرد و به سرعت به مرگش میانجامد. هیدروکربن نسوخته نیز وقتی با هوا مخلوط میشود به تشکیل مه دوده کمک میکند؛ در ابتدا سوزش ریه و چشمها را بهدنبال دارد اما پس از طی دوره زمانی کوتاهی به سرطانهای اندام حیاتی منجر میشود. خود موتورسواران نیز در معرض شدید این دو آلاینده خطرناک هستند.
9488463