علیرضا قدرتی در گفت‌وگو با ایسنا، در پاسخ به اینکه آیا با عرضه نفت خام در بورس آن طور که مسئولان می‌گویند می‌توان تحریم‌های آمریکا را دور زد، گفت: فکر ایجاد بورس نفت در ایران به سال‌های قبل از تحریم‌ها برمی‌گردد ولی به دلایل مختلف از جمله دلایل فنی، علمی و عدم توجیه اقتصادی، تاکنون این موضوع رخ نداده است.
وی افزود: با توجه به فرارسیدن تحریم‌های نفتی اخیر، یکی از راه‌هایی که به ذهن مسئولان رسیده ایجاد بورس نفت است، ولی من فکر می‌کنم تاسیس بورس نفت نمی‌تواند ابزاری برای دور زدن تحریم‌ها باشد و این اقدام حتی در کاهش اثرات تحریم‌ها نیز تاثیر ندارد.
بورس بر مبنای بازار آزاد و رقابتی شکل می‌گیرد
این کارشناس بازار سرمایه با تاکید بر اینکه با عرضه نفت خام در بورس نمی‌توان تحریم‌ها را دور زد، گفت: ساز و کار بورس نفت بر اساس بازار آزاد است و بازار آزاد مبتنی بر عرضه و تقاضاست. طبیعتا ما در سمت عرضه مشکلی نداریم، ولی در سمت تقاضا قطعا با مشکلات زیادی مواجه خواهیم بود چرا که بازار مناسبی برای تقاضای نفت ما وجود نخواهد داشت.
در تسویه نقدی با مشکل مواجه می‌شویم
قدرتی اضافه کرد: موضوع دیگری که تایید می‌کند تاسیس بورس نفت نمی‌تواند باعث دور زدن تحریم شود این است که نحوه تسویه نقدی نفت در بورس، بر اساس دلار انجام می‌پذیرد ولی با توجه به تحریم‌های ارزی، ما در تسویه نقدی معاملات دچار مشکل خواهیم شد.
در بورس‌های دنیا اوراق نفت معامله می‌شود، نه نفتِ فیزیکی
وی ادامه داد: سوم اینکه میزان عرضه فیزیکی نفت در بورس‌های نفت در دنیا بسیار محدود است و تمامی بورس‌های بزرگ دنیا در معاملات نفتی از ابزارهای معاملاتی آتی استفاده می‌کنند و در واقع در بورس نفت اوراق نفت معامله می‌شود نه خود کالای نفت. میزان تحویل فیزیکی نفت در بورس نفت بسیار ناچیز است. در حالی که فلسفه‌ای که مسئولان برای تاسیس بورس نفت بیان کردند، برای فروش نفت داخل به کشورهای دیگر است که این موضوع تناقضی آشکار با سایر بورس‌های دنیا است و نمی‌دانم آیا مسئولان درباره این موضوع هم فکری کرده‌اند یا خیر.
اگر توانا هستیم ضعف‌های هسته معاملاتی بورس را از بین ببریم
این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: موضوع مهم دیگر این است که ما درباره زیرساخت‌های فنی، تکنولوژی و برنامه‌نویسی برای معاملات نفت تجربه‌ای نداریم. همین حالا نیز در هسته معاملاتی بورس ضعف‌هایی وجود دارد که هنوز نتوانسته‌ایم این ضعف‌ها را برطرف کنیم. حالا اگر بخواهیم یک نرم‌افزار برای بورس نفت بنویسیم به نظر کار ساده‌ای نیست.
قدرتی تاکید کرد: در مجموع من فکر می‌کنم ایده بورس نفت یک حربه تبلیغاتی برای کاهش اثرات روانی تحریم‌هاست و در عمل فکر نمی‌کنم بتواند موفق شود و فروش نفت ما را تضمین کند. البته شاید از این طریق بتوان به مقدار خیلی محدود، نفت را به فروش برسانیم که سازوکار آن بسیار سخت و مشکل است.
نفت را در بورس به چه کسی بفروشیم؟
وی ادامه داد: از طرف دیگر ما می‌دانیم طبق قانون اساسی تنها شخصی که در ایران می‌تواند نفت به فروش برساند، دولت جمهوری اسلامی است. البته در کشورهای دیگر این شرکت‌های نفتی هستند که چاه نفت دارند و می‌توانند نفت را عرضه کنند. این موضوع نیز با تاسیس بورس ارز در تناقض است.
این کارشناس بازار سرمایه اضافه کرد: برای معامله در بورس باید انواع مختلف نفت‌ها را داشته باشیم که ما فاقد این ویژگی هستیم. همچنین ما با مساله بیمه نفت دچار مشکل خواهیم شد. مساله تسویه دلاری و یورویی نفت هم مشکلی به مشکلات‌مان اضافه خواهد کرد. من فکر نمی‌کنم تشکیل بورس نفت برای دور زدن یا کاهش اثر تحریم‌ها ایده جالبی باشد. از دیدگاه من دولتمردان باید به دنبال راهکاری بهتر و اثربخش برای کاهش اثر تحریم‌ها باشند.
انتهای پیام
