به گزارش خبرنگار مهر، آیین بزرگداشت و رونمایی از کتاب جدید زنده‌یاد محمدعلی مرادی به نام «بنیادهای فلسفی علم فرهنگ» عصر دیروز در انتشارات علمی و فرهنگی برگزار شد.
نویسنده در این کتاب بر اساس سه مفهوم پیشرفت، قانون و تجربه به منزله سه حلقه اتصال در سیر تاریخی شکل‌گیری علم فرهنگ کوشیده است وابستگی چنین دانشی را از سویی با علم تجربی و از دیگر سو با دین، اسطوره و شعر نمایان کند.
نعمت الله فاضلی در این مراسم با اشاره به دوستی پراکنده‌ای که با محمد علی مرادی داشت، اظهار کرد: مرادی نه اهل سیاست بود و نه جایگاهی به عنوان سیاستمدار داشت، ثروتمند هم نبود که به خاطر پول دور او جمع شوند، دنبال این هم نبود که یک سلبریتی یا شخصیت محبوب برای خود دست و پا کند ولی با رفتنش متوجه شدیم که او اندیشمندی مهربان فرهیخته، فیلسوف، ساده زیست، صادق، شجاع، ایران دوست، وطن خواه وبه عنوان انسانی شریف به همگان معرفی شده است. مرگ معمولا پایان زندگی است اما برای انسانهای بزرگ خود زندگی است. رفتن او در واقع آمدنی به این دنیا بود، چون او توانست دنیا را بهتر کند.
عضو پژوهشگاه علوم انسانی در ادامه افزود: فوکو در ساخت زیبایی شناسانه توضیح می دهد که فیلسوفان بزرگ در گذشته از راه نوشته‌هایشان فیلسوف نبودند، بلکه از راه زیستن خود فیلسوف بوده اند و فکر می کنم هنر زیبایی شناسانه زیستن مرادی بوده که امروز ما را اینجا دور هم جمع کرده است. مرادی در زندگی مظلومانه زیست و کمترین لذت‌ها و انباشت ها را برای خود برداشت و بیشترین ها را برای دیگران به جا گذاشت به همین دلیل فکر می کنم او به تنهایی بسیار کمک کرد تا ما دنیای بهتری داشته باشیم.
فاضلی در ادامه سخنانش با اشاره به کتاب تفکر در تنگنای محمد علی مرادی گفت: مفهوم جستار و نوشتار به درستی توضیح داده شده است. وجه مشترک این کتاب و کتاب بنیادهای فلسفی علم فرهنگ، رویکرد فلسفی مرادی است که سعی می کند مفاهیم را بسازد و آنها را به خوبی تشریح کند و به تعبیر خود، فرم نوشتار را تفهیم کند.
وی افزود: مرادی در کتاب «تفکر در تنگنا» درباره مشروطیت بحث می‌کند و توضیح می‌دهد که اندیشیدن با فلسفه متفاوت است. جامعه می‌اندیشد و فیلسوف باید این پرسش ها را به فلسفه تبدیل کند. او در این خصوص جنبش مشروطه را مثال می زند. مرادی به نوعی می خواهد به نوعی واقعیت ها را در قالب مفاهیم فهم‌پذیر کند.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: کاری که مرادی در کتاب بنیادهای فلسفی علم فرهنگ انجام می‌دهد یک خوانش تاریخی از سنت آلمانی است. او می گوید؛ علم فرهنگ، عنوانی است که آلمانی ها به آن می‌دهند و گام به گام با تاریخ جلو می آید و تحولات شکل گرفته برای علم فرهنگ را در این کتاب بیان می کند. بعضی از بحث های او در این کتاب واقعا نو است و در تالیفات فلسفی نه ترجمه ها تا کنون چنین بحث هایی را نداشته ایم. او در جایی می گوید که به عنوان یک ایرانی، این کتاب را تالیف می کند و منظورش این است که ما هم به عنوان یک ایرانی آن را بخوانیم. ایستادن در جمع ایرانی یکی از مولفه های همیشگی محمد علی مرادی بوده است.
وی با اشاره به روان و قابل فهم بودن متن در هر دو کتاب مرادی ادامه داد: این موضوع به خاطر تسلطی است که به متن های اصلی داشته است و تاریخ فلسفه را چنان روایت می کند که گویی همه تاریخ فلسفه را هضم کرده و حال به عنوان راوی ایرانی با زبان فارسی با ما سخن می گوید. این کتاب ها تاریخ فلسفه را از منظر علم فرهنک روایت می کنند و تالیفات در حوزه فسلفه فرهنگ در ایران بسیار کم است.
اسماعیل خلیلی در ادامه این مراسم با اشاره به کتاب بنیادهای فلسفی علم فرهنگ گفت: به تعبیر مرادی در این کتاب، علم فرهنگ علمی است که گویی بنا نهاده شده که آموزه مفهوم را کنار بگذارد و در کنار آن زندگی فهم و شناخت را بنیان گذارد. نقدی که مرادی بر گذشته خود کرد، عبارت بود از نقدی که بر جامعه داشت و آن فقدان فرهیختگی است. آنچه او به ما پیشنهاد می کند این است که من سرمایه ای به جز شکست ندارم وتاریخ زندگی من، شکست های من بوده است ولی این به این معنی نیست که ما باید منتظر باشیم تا شکست بخوریم و بعد به فرهیختگی بپردازیم.
این استاد دانشگاه با اشاره به ۴ موضوع در کتاب بنیادهای فلسفی علم فرهنگ ادامه داد: اولین نکته، علی مرادی راوی است که روایت من ایرانی خودش را تاریخ پیدایش علم فرهنگ می کند بنابراین اینجا یک راوی ساحت اندیشه در فلسفه است. به این ترتیب او کوشش می کند که مجموعه کوشش هایی که در این خصوص به وجود آمده را برای ما شرح دهد. کاری که یک راوی صادق می کند این است که در حین اینکه روایت می کند، خود را نیز روایت کند. نکته بعدی، علی مرادی کنش گر است که می خواهد در محضر تاریخ حاضر شود. ایده این کتاب خیلی پسین است و روایت خود را از تاریخ علم و فرهنگ بیان کرده است.
در ادامه این مراسم «معینی» خواهرزاده علی مرادی هم به ذکر خاطرات و خصوصیات شخصی این اندیشمند پرداخت و گفت: او اعتقادی به خودنمایی در حوزه کاری اش نداشت و شاید به همین دلیل کتابی هم منتشر نکرد و من سایتی برای او طراحی کرده بودم که مقالات و مطالبش را برای دسترسی عموم در آنجا قرار می داد. او در پختگی و عقلانیت کامل این کتاب را به انتشارات علمی و فرهنگی داد و اعتقاد داشت هیچ اثری بدون مشکل نیست و این کتاب را به دست انتشار سپرد تا مورد نقد و بررسی بیشتری قرار گیرد.
