در هر حال این فضای جدید که بسیار هم جدی شده و جزو اصل زندگی ما قرار گرفته دارای مزایا و معایبی است و یا به تعبیر بهتر دارای فرصت ها و تهدید هائی است که من در این جا به بعضی از آنها اشاره می کنم:



فرصت ها:

سرعت در اطلاع رسانی

یکی از فواید بی نظیر فضای مجازی سرعت بی نظیر آن است. شمادر لحظه با آخرین اطلاعات و نیز گسترده ترین آن دست می یابید. اینترنت دائره المعارف بی نظیری است که تا کنون در اختیار انسان نبوده است.

کم کردن هزینه جستجو و تحقیق از سفر گرفته تا گرفتن پرینت.

هزینه جستجو و تحقیق بسیار زیاد است. در هر تحقیق معمولا چیزی حدود 80 در صد وقت پژوهشگر را می گیرد. اما با فضای مجازی این هزینه بسیار کم شده است. اگر هزینه اتصال بالنسبه زیاد است ولی در مقابل دستاورد آن چیزی نیست. اینترنت جلوی بسیاری از سفر ها را گرفته و شما هر چه لازم داشته باشید می توانید از آن تصویر برداری کنید.

استفاده از تجارب دیگران

استفاده از تجارب دیگران برای پیشرفت و یا برون رفت بسیار کمک کننده است. فضای مجازی این امکان را در اختیار همه قرار می دهد. هشدار به آدمی که مواظب گفتار و کردارش باشد.

از آنجا که همه چیز ثبت می شود و به سرعت منتقل می شود هشداری است برای انسان که مواظب رفتار و کردار خود باشد. زمانی بود که اگر حضور اعمال در روز قیامت برای کسی مطرح می شد بعضی ها در چگونگی آن دچار حیرت بودند. اما با این پدیده جدید بسیاری از تردیدها برطرف شده و همه می دانند که می شود همه چیز را در همه احوال ثبت و تصویر کرد. پس باید آدمی مواظب رفتار و کردار خود باشد که اگر هر چند مخفی کند بالاخره روزی آشکار می شود. به قول شاعر:

در قیامت سر بار همه را بگشایند آنچه خواهی که نبینند در آن بار منه

البته این ویژگی هم جنبه مثبت دارد و هم جنبه منفی، بنابراین آن را جزو تهدیدات هم می توان ذکر کرد.



تهدید ها:

تردید در وثاقت منبع

یکی از تهدید ها تردید در وثاقت منبع است. آنقدر مطلب در اینترنت یافت می شود و آنقدر از جاهای مختلف حرفهای گوناگون گفته می شود و یا سرهم بندی (مونتاژ) می شود که انسان را در وثاقت منبع دچار تردید می کند. اکنون که فضای مجازی همه تار و پود زندگی ما را در نوردیده و روز به روز در حال گسترش است این نگرانی به ویژه در امور  غذائی و داروئی بیشتر مشهود است که آیا سود اقتصادی آن ها را تحت الشعاع قرار نمی دهد؟ البته باید سایت های معتبر علمی را جدا کرد که اگر بتوان مقالات را بارگذاری کرد می توان به آن استناد کرد و این توفیقی در پژوهشهای علمی است.



سخت کردن تصمیم گیری

از تهدید های فضای مجازی به خاطر تنوع مطالب تأخیر در تصمیم گیری است. انسانی که یک انتخاب دارد سریعا تصمیم می گیرد ولی آنکه در برابر گزینه های مختلف قرار می گیرد نمی تواندسریعا تصمیم بگیرد و تازه در پایان راضی هم نیست.

پاک کردن سابقه و از دست رفتن اطلاعات.

یکی از تهدید های فضای مجازی پاک کردن سابقه و از دست رفتن مطالب است. به علاوه مخدوش کردن اطلاعات چه نوشته و یا تصویر هم آسان است. از این رو خاطرات و سوابق در خطر است و راهی هم برای جلوگیری از آن نیست. هنوز استناد به مواد کاغذی بیشتر مطرح است تا سوابق اینترنتی.



به خطر افتادن امنیت فکری و حیثیتی افراد و انتساب های بی مورد و ایجاد اضطراب.

در فضای مجازی به سرعت می توان به حریم خصوصی افراد تجاوز کرد و این آفتی است که هم اکنون سر وصدای عده ای را در آورده است. امنیت اطلاعات از مباحث جدی و چالشی دنیای امروز شده است. اخلاق اطلاعات مقوله ای است که هنوز مورد توجه جدی واقع نشده است. گرمی لذت استفاده از خبر هنوز ما را به خطرات ناشی از جعلیات هشیار نکرده است. امور نادرست به سرعت در فضای مجازی پخش می شود و تا کسی بخواهد در صحت آن تحقیق کند آنکه بخواهد سوء استفاده کند به مقصودش رسیده است.



سرعت اشاعه فحشا

سرعت همچون تیغ دو لبه است در بحث فرصت ها هم آمد که سرعت نعمتی است. اما اگر به دست نا اهل بیفتد و قصد تخریب و یا تهدید داشته باشد از این منظر جای نگرانی است. کودکان و نوجوانان سخت درمعرض آسیب اند.

وابستگی با قطع و یا هک شدن خطوط .

البته قطع و هک خطوط الکترونیک یکی از آفت های آن است که قابل پیش بینی نیست. قطع برق و یا انرژی آفتی است که اگر رخ دهد همه چیز فلج می شود و یا هکر ها در کمین اند تا به اطلاعات مردم و دولت ها دستبرد بزنند و اگر چنین توفیقی داشته باشند اوضاع به شدت وخیم خواهد شد.



پس چه باید کرد

نمی توان آن را از زندگی حذف کرد.

باید دانست که فضای مجازی دیگر مجازی نیست و واقعیت زندگی است و از آن گزیر وگریزی نیست. باید این واقعیت را جزو متن زندگی لحاظ کرد و برای تولید محتوای مناسب با توجه به ویژگی خاص آن تلاش همه جانبه کرد. به هر حال فضای مجازی که از حقیقی هم حقیقی تر است تیغ دولبه است؛ اما تیغی بغایت تیز؛ تیز تیز و از هر چه فکر کنی تیز تر باید بسیار محتاط باشی و الا .... اگر خوب استفاده کردی بهترین ها نصیب تو است و اگر بد استفاده کردی سختی و مشقت را باید تحمل کنی

باید ابزاری های مناسب برای انتخاب فراهم کرد و به ویژه برای تازه کاران و علی الخصوص بچه ها.

سایت های مطمئن را با تحقیق و پرسش از صاحبنظران پرس و جو، و بیشتر اطلاعات خود را از آنها فراهم کرد.

مشاوران اطلاعات در فضای مجازی تربیت کرد که همواره در دسترس برای پاسخگویی باشند. شبکه های ملی اطلاعات را ساخت و تقویت کرد. مراکز تولید محتوا ها را شناسائی و تقویت نمود. در تصمیم گیری ها و قضاوت بر اساس داده های این فضا محتاط بود.