انتخابات سال 96 با همه بازیگران و نامزدهایش، یک بازیگر اصلی را در میدان نخواهد داشت؛ در تمام 10 دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی و 11 دوره انتخابات ریاستجمهوری که در کشور برگزار شده است، آیتالله اکبر هاشمیرفسنجانی نقشی بر تار و پود این انتخابات زده است؛ این نقش گاه در قامت نامزد اصلی و بیرقیب یک انتخابات بوده، گاه در قامت یک حامی و پشتیبان علنی یک نامزد معنا پیداکرده و گاه این سیاستمدار زیرک در پشت پرده ، شطرنج انتخابات را بازیگردانی کرده است اینگونه هم نبوده که همیشه نتیجه به مراد آیتالله باشد؛ چنانچه در انتخابات مجلس ششم یکی از تلخترین تجربههای انتخاباتی رئیس فقید مجمع تشخیص مصلحت نظام رقم خورد و در انتخابات ریاست جمهوری سال 84 او از در شکست وارد شد؛ البته که تا سال 76 هر چه برای آیتالله بود، پیروزی بود و دومینوی این سلسه شکستها از انتخابات ریاست جمهوری 76 آغاز شد؛ مقطعی که انتخاباتش با رقابت اصلی میان 2 جناح راست و چپ شکل گرفته و علیاکبر ناطقنوری به نمایندگی از جناح راست و به عنوان تداومگر سیاستهای دولت کارگزاران سازندگی وارد کارزار انتخاباتی شده بود؛ طبیعی است در چنین انتخاباتی، شیخ نور که در انتخابات مجلس اول (اسفند سال 58) در فهرست انتخاباتی مشترک با آیتالله هاشمیرفسنجانی قرار گرفته بود، مورد حمایت آیتالله هم باشد.
بعدها در کتاب روایتی از « زندگی و زمانه هاشمی رفسنجانی» که اردیبهشت 95 و 8 ماه پیش از فوت آیتالله هاشمیرفسنجانی رونمایی شد، هاشمی برای نخستین بار فاش کرد در انتخابات سال 76 به ناطقنوری رأی داده است. با این حال در آن انتخابات مردم به نامزدی رأی دادند که خود را نقطه مقابل و معترض به سیاستهای دوره سازندگی به جامعه معرفی کرده بود و این رأی سلبی به سیاستهای هاشمی یک بار دیگر در سال 84 تکرار شد؛ وقتی که آیتالله دوباره وارد کارزار انتخاباتی ریاست جمهوری شده بود و خود را مقابل استاندار سابقش - محمود احمدینژاد- دیده بود. او البته بعدها گفته بود که راضی نبوده در آن سال وارد رقابت انتخاباتی شود و به توصیه هیچ کسی زیربار حضور در انتخابات نمی رفته، مگربه اصرار مرحوم خدیجه ثقفی، همسر گرامی امام خمینی (ره) تن به این کار داده است؛ « همسر امام (ره) صدایم کرد و گفت امام این انقلاب را به شما سپرده است. شما میخواهید آن را به چه کسی بسپارید؟ چه قدر کسانی که میخواهند بیایند را میشناسید؟ من از حرف خانم تکان خوردم و حاضر شدم که در انتخابات شرکت کنم.» (فروردین 1394؛ سخنرانی در همایش بانوی بزرگ انقلاب).
هاشمی رفسنجانی در میانه این 2 شکست در انتخابات ریاست جمهوری 76 و 84 ، یک تجربه تلخ هم از انتخابات مجلس اندوخته بود و تمام این تجربهها، دستمایهای شده بود برای او که در انتخابات ریاست جمهوری 92 و مجلس 94 برگ برندهای رو کند. او که با سازوکار حزب کارگزاران سازندگی- نخستین حزب سیاسی تشکیل شده در درون دولت- توانسته بود در انتخابات مجلس پنجم، نیروهای همسو با دولتش را راهی پارلمان کند، در انتخابات مجلس ششم حتی برای ورود خودش به مجلس هم دچار مشکل شد. در سال 78 و تقریبا 2 سال پس از پایان دومین دوره ریاست جمهوری آیتالله هاشمیرفسنجانی، او با سودای ریاست بر پارلمان به صحنه انتخابات برگشت. برای آیتالله که 2 دوره مجلس اول و دوم و 2 سال ابتدایی مجلس سوم را به کرسی ریاست مجلس تکیه زده بود، زین کردن دوباره این مرکب و نشستن بر آن برای چهارمین بار دور از دسترس نمینمود اما او در این انتخابات تنها موفق شد اندکی بیش از 25 درصد آرای مردم تهران را کسب کند و نفر سیام فهرست منتخبان تهران شود. در آن انتخابات بعد از ابطال 700 هزار رأی صندوقهای مخدوش توسط شورای نگهبان، رتبه هاشمیرفسنجانی از سیام به بیستم ارتقا یافت اما آیتالله که چنین وضعیتی را دیده بود خیال ریاست مجلس را از سر دور کرد و قید حضور در مجلس را هم زد. هاشمی از آن پس ترجیح داد در انتخابات مجلس بازیگردان باشد تا بازیگر. شاید آیتالله هاشمیرفسنجانی ریزش آرایش در انتخابات مجلس را برنمیتابید که تصمیم گرفت دیگر در هیچ انتخابات مجلس شرکت نکند.
چه اینکه او پیشتر در انتخابات مجلس دوم و مجلس سوم (63 و 67) توانسته بود با کسب تقریبا 82درصد آرای مردم تهران، به عنوان نفر اول نامزدهای تهران به مجلس راه یابد. او یک بار هم از مجلس انصراف داده بود. در میانه مجلس سوم، هاشمیرفسنجانی، کرسی ریاست را به مهدی کروبی داده و خود وارد کارزار انتخاباتی شده بود و این زمانی بود که امام خمینی (ره) دار فانی را وداع گفته، مجلس خبرگان رهبری آیتالله العظمی خامنهای را به رهبری انقلاب برگزیده و کشور یک ماه و نیم زودتر از موعد همیشگی، آماده برگزاری یک انتخابات دیگر برای معرفی رئیسجمهور شده بود. آیتالله هاشمیرفسنجانی وارد انتخابات شد و با کسب ۱۵ میلیون و ۵۵۰ هزار و ۵۲۸ (۹۴٪) رأی از مجموع ۱۶ میلیون و ۴۵۲ هزار و ۶۷۷ رأی به عنوان چهارمین رئیسجمهور انقلاب اسلامی معرفی شد. 4 سال بعد آرای آیتالله هاشمیرفسنجانی ریزش کرده بود اما در انتخابات سال 1372 او موفق شد در رقابت با چهرههایی مثل احمد توکلی 10 میلیون و 566 هزار و 499 (63 درصد) رأی کسب کند و دوباره رئیسجمهور شود.
قصه نقشآفرینیهای آیتالله هاشمیرفسنجانی به همین جا ختم نمیشود.
او بعد از شکستی که در سال 1384 از احمدینژاد خورد در سال 88 به شکل دیگری مواضع خود را درباره احمدینژاد نشان داد. رئیس فقید مجمع تشخیص مصلحت نظام اگرچه به صورت مستقیم در انتخابات آن سال حضور نداشت اما اتهاماتی که به وی در مناظرههای تلویزیونی وارد شد، پای آیتالله را به انتخابات کشاند. چنانچه نامه بدون سلام او به رهبر معظم انقلاب در آن سال که با امضای «دوست، همراه، هسنگر دیروز، امروز و فردایتان» نگاشته شده بود و همچنین خطبههای او در نماز جمعه 26 تیر سال 1388 و در بحبوحه فتنه بعد از انتخابات، انتقادات زیادی را تا سالهای سال متوجه او کرد. هاشمیرفسنجانی در آن نامه معروف خود خطاب به رهبر معظم انقلاب نوشته بود: « اینجانب قصد ندارم که دولت موجود را مثل دولت بنیصدر معرفی کنم و یا سرنوشتی شبیه آن دولت را برای این دولت بخواهم، بلکه مقصود این است که باید مانع گرفتار شدن کشور به سرنوشت آن روزگار شد» و اینگونه او موضع خود را درباره دولت احمدینژاد روشن کرده بود. با این حال با سپری شدن دوره چهار ساله دوم احمدینژاد نوبت به انتخابات سال 92 رسید؛ به روزی که علیاکبر هاشمیرفسنجانی همزمان با حضور اسفندیار رحیممشایی یار و همدم احمدی نژاد به وزارت کشور رفته و بار دیگر وارد کارزار انتخاباتی شد، تا این بار شاید برای سومین بار ریاست جمهوری را به دست گیرد. مشایی رد صلاحیت شد و احمدینژاد بدون نماینده در انتخابات ماند، اما رد صلاحیت هاشمی رفسنجانی به معنای خالی کردن صحنه از سوی هاشمی در انتخابات آن سال نبود.
اگرچه که همین رد صلاحیت هم حرف و حدیثهای زیادی به دنبال داشت؛ هاشمی رفسنجانی بعدها درباره دلیل رد صلاحیت خودش ادعایی کرده بود که هم از زبان سخنگوی شورای نگهبان و هم از سوی وزیر اطلاعات دولت احمدینژاد تکذیب شد. او گفته بود: « وزیر وقت اطلاعات در زمان بررسی صلاحیتها، به شورای نگهبان رفته و گفته بود که با این اقبالی که روزبهروز و بلکه ساعت به ساعت به ایشان میشود، با رأی بیسابقهای میآید و همه رشتههای 10 ساله ما را پنبه میکند.» (12 آبان 95؛ دیدار جمعی از مورخین، استادان و دانشجویان رشته تاریخ در دانشگاههای سراسر کشور)
هاشمی در انتخابات آن سال رد صلاحیت شد، اما حسن روحانی، رئیس سابق مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام، دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی در دوران ریاستجمهوری هاشمیرفسنجانی و دوست نزدیک هاشمی در انتخابات حضور داشت و به عنوان نماینده و تداومگر سیاست های هاشمی در انتخابات ماند. روحانی در همان زمان در کارزارهای انتخاباتیاش گفته بود: «اینکه میگویید من به آیتالله هاشمیرفسنجانی نزدیکم، بله بنده به ایشان نزدیکم.» او در آن انتخابات پیروز شد و کابینهای که چید برخی وزیران دولت هاشمی را در خود داشت. هاشمی رفسنجانی به طور مستقیم 12 بار در انتخابات ریاست جمهوری، مجلس شورای اسلامی و خبرگان ، خود را در مسیر رأی مردم قرار داده و از این جهت یک رکورد به جای گذاشته است. او در انتخابات خبرگان سال 94 با فهرستی که معروف به فهرست هاشمی شد وارد انتخابات شد و همان فهرست هم از تهران پیروز شد. اخیرا فاطمه هاشمی، دختر آیتالله هاشمی در گفت وگویی اعلام کرده که آیت الله برای انتخابات 96 هم برنامه داشته است. این اولین انتخاباتی است که بدون هاشمی برگزار میشود.
8953719