تا پیش از آن هر چه بود در لفافه بود و چه بسا اینکه برخی سیاستمداران هم از انجماد انتخاباتی در فضای سیاسی کشور انتقاد کرده بودند. با این حال با برگزاری نشستهای جبهه مردمی نیروهای انقلاب، برگزاری کنگره سالانه حزب مردمسالاری و نشست حزب اتحاد ملت در اواخر بهمن و اسفند، به تنور انتخابات ریاست جمهوری 96 دمیده شد.
بماند آن که صفحه انتخابات سال 96 خیلی قبلتر با منع حضور محمود احمدینژاد در انتخابات و بعدها با نامه انتخاباتی رئیس دولت دهم مبنی بر اینکه از هیچ نامزدی حمایت نخواهد کرد ورق خورده بود، اما منظور احمدینژاد از «هیچ نامزدی» شاید هیچ نامزدی غیر از حمید بقایی، معاون اجراییاش در دولت دهم بود که او هم اسفندماه اعلام نامزدی کرد. چندی بعد حسینعلی امیری، معاون پارلمانی رئیسجمهور هم تکلیف حضور رئیس جمهور در انتخابات را روشن و خبر قطعی حضور روحانی در انتخابات سال 96 را اعلام کرد.
انتخابات دوازدهم ریاستجمهوری به همراه پنجمین دوره انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا ۲ روز مانده به پایان اردیبهشت برگزار میشود. انتخابات میاندورهای مجلس دهم نیز به همین انتخابات پیوست خورده است. تکلیف 4 صندلی خالی از 290 صندلی مجلس 29 اردیبهشت روشن میشود.282 نفر برای این 4 کرسی رقابت میکنند. محمدعلی حسینزاده شاید بداقبالترین نماینده مجلس بود که در راه بهارستان ناکام ماند؛۱۰ اردیبهشت ۹۵ انتخابات دور دوم مجلس دهم برگزار شد و او یکی از چهرههایی بود که با پیروزی در دور دوم انتخابات مجلس از حوزه انتخابیه مراغه و عجبشیر یکی ازکرسی های مجلس را گرفته بود.
با این حال ۸ روز بعد وقتی برای شرکت در ضیافت شام رئیسجمهور با نمایندگان منتخب مجلس دهم عازم تهران بود در مسیر دچار سانحه شد و جان خود را از دست داد. اصفهان هم یکی از ۵ نماینده خود را کم دارد. جای خالی مینو خالقی، منتخب مردم این شهر را که پس از برگزاری انتخابات از سوی شورای نگهبان ردصلاحیت شده بود باید نماینده دیگری پر کند. حوزه انتخابیه اهر و هریس نیز صحت برگزاری انتخاباتش از سوی شورای نگهبان رد شد و حوزه انتخابیه بندر لنگه ،بستک و پارسیان هم چهارمین حوزه ای است که انتخابات میاندورهای در آن برگزار میشود.
- انتخابات ریاستجمهوری
۲۲ فروردین ۹۶ اما زمانی است که برای آغاز نامنویسی نامزدهای انتخابات ریاستجمهوری اعلام شده است. با این حال پیش از آغاز ثبتنامها برخی چهرهها به واسطه سوابق کاری خودشان برای انتخابات ریاستجمهوری اعلام نامزدی کردند. نخستین آنها شاید محمدمهدی زاهدی، رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس و وزیر علوم دولت نهم بود. او نیمههای دیماه برای حضور در انتخابات ریاستجمهوری اعلام نامزدی کرد. چهرهای که شاید به عنوان نامزد مورد حمایت محمود احمدینژاد، رئیسجمهور سابق برای انتخابات ۲۹ اردیبهشت 96 تلقی میشد. با این حال اتفاقات بعدی از جمله نامزدی بقایی حکایت از آن داشت احمدینژاد برنامه دیگری برای انتخابات دارد. سوابق رفتاری احمدینژاد حکایت از آن دارد جز برخی از چهرههای خاص نزدیک به خود همچون مشایی و بقایی، حمایت تام و تمامی از فرد دیگری نخواهد داشت.
بقایی که در مشی سیاسی و رفتاری شبیه اسفندیار رحیممشایی، مسئول دفتر رئیسجمهور سابق است، حضور خود در انتخابات را برگشتناپذیر اعلام کرد. بعد از ابلاغ سیاستهای کلی انتخابات از سوی رهبر معظم انقلاب شورای نگهبان تلاش کرده است تعریف جدیدی از مفهوم رجل سیاسی به دست دهد. با این حال برخی ضعفهای اساسی در قوانین انتخابات مورد گلایه آیتالله جنتی دبیر شورای نگهبان هم قرار گرفت. او گفته است: شورای نگهبان درباره ورود غیر مسئولانه برخی مدیران در انتخابات حساسیت دارد و برخی ضعف های قانونی موجب سوءاستفاده در انتخابات می شود. از سوی دیگر عبدالرضا رحمانی فضلی وزیر کشور اطمینان داده که این وزارتخانه با فعالیت های زود هنگام انتخاباتی برخورد کند.
- چک سفید امضا میدهند؟
مهمترین وجه تمایز رقابتی اصلاحطلبان و اعتدالیون برای حضور در رقابتهای انتخاباتی سال 96 در مقایسه با انتخابات سال 92 معرفی یک کاندیدای سایه یا پوششی در کنار روحانی رئیسجمهور است. از افرادی همچون مسعود پزشکیان و علی مطهری نایبرئیسهای مجلس گرفته تا محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان به عنوان افرادی نام برده میشود که قرار است این نقش را در سیاستهای انتخاباتی جناح اعتدالیون و اصلاحطلبان بازی کنند.
حسین مرعشی، عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی و از چهرههای سببی خانواده آیتالله هاشمی در مصاحبهای پس از فوت رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره برنامه آیتالله هاشمی برای انتخابات 96 گفته بود: آقای هاشمی در آخرین صحبتی که با هم داشتیم به من گفتند که با آقای روحانی صبحت کردند و ایشان قول داده که کاندیدای ریاست جمهوری آینده ایران شود. آقای هاشمی از این امر راضی بود و گفت که توافق کلی بر این است که در کنار آقای روحانی، افراد دیگری نیز به عنوان کاندیدا در سایه وارد عرصه شوند تا دست این جبهه نیرومند مردمی در هیچ شرایطی بسته نباشد.
تأکید آقای هاشمی این بود که در انتخابات پیش رو، در کنار آقای روحانی، افراد دیگری هم باشند که به ایشان در مسائل تبلیغاتی و در اختیار گرفتن فضاهای رسمی کمک کنند. از سویی بهتر است با یک برگ بازی را شروع نکنیم که خدایی ناکرده به هر دلیلی پشیمانی بیاورد. ائتلافی که از سال ۹۲ میان اصلاحطلبان و برخی احزاب دیگر از جمله حزب اعتدال و توسعه و کارگزاران سازندگی برای حمایت مشترک از حسن روحانی در رقابتها شکل گرفت در رقابتهای مجلس شورا و خبرگان در انتخابات سال ۹۴ نیز توانست جمع قابل توجهی از اعضای این جریان را با عنوان فهرست امید وارد مجلسین کند. با این حال به علت اختلافی که برخی نمایندگان عضو این ائتلاف بر سر ریاست علی لاریجانی و محمدرضا عارف در بدو تشکیل مجلس دهم داشتند، معرفی نامزدهای جداگانه از سوی هر 2 طیف نیز مطرح شده است؛ از جمله محمدرضا عارف رئیس شورای عالی سیاستگذاری اصلاح طلبان که از اعلام نامزد نهایی این جناح سیاسی تا پایان سال 95 خبر داده بود.
از سوی دیگر مصطفی کواکبیان نماینده مردم تهران و دبیرکل حزب مردمسالاری هم گفته بود: چک سفید امضا به روحانی نمیدهیم و انتظار داریم به مطالبات اصلاحطلبان هم توجه شود. تمایل به حضور یک چهره اصلاحطلب جدای از روحانی در انتخابات 96 در اظهارات دیگر فعالان اصلاح طلب نیز وجود داشت. رسول منتجبنیا قائممقام دبیرکل حزب اعتماد ملی گفته بود: در مورد انتخابات ریاست جمهوری سال 96 بارها گفتهایم که به کسی چک سفید امضا نمیدهیم. قدرتعلی حشمتیان، رئیس خانه احزاب و از چهرههای نزدیکتر به اعتدال هم گفته بود: درسال 92 با اصلاح طلبان ائتلاف کردیم اما برای انتخابات 96 به هیچ کس چک سفید امضا نخواهیم داد.
- جبهه مردمی نیروهای انقلاب
اصولگرایان با تجربه ای که از نقص های سازوکارهایی مثل شورای هماهنگی در سال 84، یا ائتلاف سه گانه در سال 92 کسب کردند در سال 96 سازوکار محکم تری برای معرفی نامزد نهایی خودشان چیدند. جبهه مردمی نیروهای انقلاب اسلامی از 5 دی ماه سال 95 اعلام موجودیت کرد و نامزد نهایی اصولگرایان از دل همین جبهه بیرون خواهد آمد. جبهه مردمی نیروهای انقلاب اسلامی (جمنا) بهریاست حجتالاسلام والمسلمین محمدحسین رحیمیان تشکیل شده و اعضای آن چهرههایی مثل یحیی آلاسحاق، مهدی چمران، حمیدرضا حاجیبابایی، رضا روستاآزاد، محمود خسروی وفا، مهدی محمدی، علیرضا مرندی، نادر طالبزاده و مرضیه وحیددستجردی هستند.
حمیدرضا حاجیبابایی در ادامه راه بهدلیل کاندیداتوری از هیأت مؤسس جبهه کنارهگیری کرد. 2 ماه بعد از اعلام موجودیت جبهه، یعنی 5 اسفند اولین مجمع عمومی این تشکل برگزار شد. در این مجمع که 3 هزار نفر بهعنوان نماینده 25 قشر مختلف جامعه حضور داشتند 31 نفر را بهعنوان اعضای شورای مرکزی جبهه مردمی نیروهای انقلاب معرفی کردند. اتفاق دوم انتخاب 10 نامزد جبهه مردمی نیروهای انقلاب از یک فهرست 21 نفره به آرای همان 3 هزار نفری بود که در مجمع حضور یافته بودند. معیار تهیه فهرست 21 نفره جبهه مردمی نیروهای انقلاب، اعلام نامزدی هر کدام از این چهره ها نبود، بلکه جبهه مذکور با معیارهایی مثل پاکدستی و سلامت مالی، برخورداری از روحیه تفکر و عمل انقلابی، توان و سابقه مدیریت و کارآمدی اجرایی، شجاعت، استکبارستیزی و عدالتخواهی، روحیه کار جمعی و تشکیلاتی، مقبولیت اجتماعی و امکان رأیآوری به اسامی این 21 نفر در جمع چهره های اصولگرایان در سراسر کشور رسیده بود.
اسامی 10 نامزد نهایی که در اولین مجمع عمومی این تشکیل انتخاب شدند به صورت رسمی جایی منتشر نشد اما در رسانه ها نام سیاستمدارانی مثل مهرداد بذرپاش، سعید جلیلی، محمدباقر قالیباف، حمیدرضا حاجی بابایی، محسن رضایی، آیت الله رئیسی، پرویز فتاح و رستم قاسمی مطرح شد. مرضیه وحید دستجردی سخنگوی جبهه مردمی نیروهای انقلاب این اسامی را گمانه زنی رسانه ای دانست. حجت الاسلام رحیمیان رئیس هیأت موسس جبهه مردمی نیروهای انقلاب هم گفت: پس از معرفی و بررسی 10 کاندیدای جبهه مردمی در شورای مرکزی، اسامی آنها در دومین مجمع ملی اعلام میشود. دومین مجمع قرار است 17 فروردین برگزار شود. در آن نشست از بین این 10 نامزد، 5 نفر انتخاب خواهند شد.
در نهایت در مجمع سوم جبهه مردمی نیروهای انقلاب که تا قبل از زمان ثبت نام نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری برگزار می شود، از بین 5 نامزد 3 نفر برای ثبت نام در انتخابات معرفی میشود. معیارهایی مثل مقبولیت، توانمندی، کارآمدی، میزان تعهد به نظام و همچنین نظرسنجی ها، برای معرفی 3 نامزد نهایی جبهه مردمی نیروهای انقلاب استفاده خواهد شد. از فهرستی که به عنوان 10 نامزد جبهه مردمی نیروهای انقلاب در رسانه ها مطرح شده بود، اطرافیان آقایان ابراهیم رئیسی و پرویز فتاح اعلام کرده اند که ایشان تمایلی برای حضور در انتخابات نخواهند داشت، سعید جلیلی همچنان رایزنی با جمعیت مردمی نیروهای انقلاب را نپذیرفته و نزدیکان محمد باقر قالیباف هم اعلام کرده اند که وی مذاکره ای با جبهه مردمی نیروهای انقلاب نداشته و اعضای جبهه و نیروهای منتخب براساس لطف و علاقه خود نام وی را مطرح کرده اند. باید دید آیا اصولگرایان از تجربه بدعهدی و تکروی برخی چهره های خودشان در سال 84 و 92 درس محکمی گرفته و روی یک نامزد نهایی اجماع می کنندیا خیر.
8953673