گوناگون 11:41 - 30 مهر 1398

نشست تخصصی نظریه‌ی  نفوذ اجتماعی دین در قرآن کریم برگزار شد

به گزارش خبرگزاری مهر، نشست تخصصی نظریه‌ی نفوذ اجتماعی دین در قرآن کریم با ارائه‌ی محمدباقر آخوندی؛ عضو هیئت علمی دانشگاه بیرجند و به دبیری اویس استادی، کارشناس گروه قرآن و مطالعات اجتماعی، چهارشنبه ۲۴ مهرماه برگزار شد.

در ابتدای نشست آخوندی با اشاره به آیه‌ی ۹ سوره‌ی اسراء هدایت قرآن را هدایتی استوار، مستقیم و پایدار برشمرد و اذعان کرد: اگرچه پس از پیروزی انقلاب اسلامی همواره تلاش‌های زیادی در راستای تحقق آن در جامعه انجام شده است، اما واقعیت آن‌گونه که باید نیست و شاهد کجی‌ها و انحرافات فراوانی در جامعه هستیم. بخشی قابل توجه از شرایط مزبور حاصل کم‌کاری‌ و ناکارآمدی راهبردهای نفوذ اجتماعی دین است که نشان‌دهنده‌ی فاصله داشتن از نسخه‌ی شفابخش قرآن مجید می‌باشد.

وی افزود: بر این اساس پرسش اصلی این است که چرا امروز شاهد چنین وضعیتی هستیم و نتوانسته‌ایم قرآن و آموزه‌های قرآن را محقق کنیم؟ بخشی از این ناکامی به روش‌ها و راه‌هایی که برای نفوذ انتخاب کرده‌ایم، بازمی‌گردد که یا این روش‌ها ناکارآمد بوده‌اند یا خودمان شرایط لازم را نداشته‌ایم. راه حل رهایی از این مشکل آن است که با مراجعه به قرآن راه‌ها و روش‌های نفوذ را کشف کنیم.

وی سپس بیان کرد: پرسش اصلی را می‌توان به چهار پرسش فرعی تقسیم کرد که در هریک از تأثیر عوامل چهارگانه‌ی ذیل بر شرایط نفوذ اجتماعی سئوال می‌شود:

شرایط اجتماعی و فرهنگی، شرایط مخاطبین، کارگزاران نفوذ و راهبردهای نفوذ در آموزه‌های قرآن.

آخوندی در ادامه به توضیح روش تحقیق پرداخت و بیان کرد: در این طرح بنا نبوده از قبل نظریه‌ای بر قرآن تحمیل شود بلکه ما به دنبال استخراج نظریه ای درباره‌ی نفوذ اجتماعی دین از خود قرآن بوده‌ایم.

در ادامه آخوندی تعریف برگزیده خود از دین و مفهوم نفوذ اجتماعی را براساس پروژه حاضر ارائه نمود و اذعان کرد: ما در این تحقیق مجبور بودیم به جمع بندی و تعریف جدیدی از دین و نفوذ اجتماعی برسیم، زیرا تعاریف موجود پاسخ‌گو ی هدف ما نبودند. براین اساس تعریف جدید نفوذ دارای نکاتی می‌باشد: انسان دارای اختیار بوده و نمی‌توان او را به اجبار تحت تأثیر قرار داد. نفوذ در قرآن فرآیندی چندجانبه است. نفوذ در آیات قرآت در یک پیوستار قرار دارد و به‌طور آنی محقق نمی‌شود.

وی سپس نکاتی کلی را دباره‌ی نفوذ مطرح کرد که مهم‌ترین آن‌ها به شرح ذیل است:

ویژگی‌ها و شخصیت ارسال‌کننده‌ی پیام در میزان و نحوه‌ی نفوذ مؤثر است.

شرایط مخاطب از نظر شخصیتی و اجتماعی باید در نفوذ در نظر گرفته شود.

زمینه‌ها اجتماعی و فرهنگی حتما در تحقق نفوذ اثرگذار هستند.

برای نفوذ بسته به اشخاص و محیط، راهبردهای مختلفی وجود دارد و با تنها یک روش نمی‌توان به نفوذ موفق دست یافت.

آخوندی سپس روش پژوهش خود را تشریح نمود و گفت: بهترین روش برای انجام این پروژه، روش گرندد تئوری یا داده‌بنیاد بود اما به دلیل حجم کار در کنار آن از دو روش تحلیل محتوای کیفی پنهان و تحلیل گفتمان انتقادی نیز استفاده شد.

وی در بخش آخر سخنان خود یافته‌های تحقیق را به شرح ذیل تشریح کرد:

از آن‌جا که سئوال اصلی را به چهار پرسش فرعی تقسیم کردیم، یافته‌های تحقیق نیز در چهارفصل تنظیم شد.

فصل اول به کارگزاران نفوذ می‌پردازد که براساس تحقیقات انجام شده باید دارای شرایطی چون امانت‌داری باشد و مهم‌تر از همه این‌که منافع خود را درنظر نگیرد بلکه بیش از همه به فکر منافع مخاطب باشد.

فصل دوم شرایط اجتماعی و فرهنگی است که براساس آن باید میان کارگزار و جامعه‌ی هدف تناسسب فرهنگی وجود داشته باشد. تحلیل‌ انجام شده در این بخش نشان می‌دهد عواملی مانند دنیاگرایی مخاطب و حاکم بودن فرهنگ دنیاگرایی در جامعه‌ی هدف، نفوذ را با مشکل مواجه می‌کند. از دیگر نکات مهم این بخش استفاده از روش‌های مختلف نفوذ، متناسب با جامعه‌ی هدف بود.

فصل سوم به مخاطب نفوذ می‌پردازد که براساس یافته‌های آن ویژگی‌ها شخصیتی مخاطب در نوع و میزان نفوذ مؤثر است. خصوصیاتی مانند لجاجت، حسادت، قوم‌گرایی و افراط‌گرایی، تمایلا و تعلقات و آرزوهای مخاطب و میزان دانش و آگاهی و صبر و استقامت وی از جمله مهم ترین عوامل مؤثر در فرآیند نفوذ در این بخش است.

فصل چهارم مبتنی بر راهبردهای نفوذ است که به گفته‌ی دکتر آخوندی در این پروژه ۳۲ راهبرد جمع‌آوری و تبیین شده است. برخی از راهبردها به روش بازمی‌گردند. برخی از راهبردها نیز شکلی هستند مانند قابل‌فهم بودن مطلب ارائه شده برای مخاطب، میزان فصاحت و صراحت کلام ( که متناسب با مخاطب تغییر می‌کند)، سخن گفتن به زبان قوم و محیطی که نفوذ در آن انجام می‌شود و پرهیز از هرگونه خشونت و توسل به زور. از دیگر نکات مهم در این بخش روش آغاز نفوذ است. بهتر است کارگزار ابتدا با مخاطب رابطه‌ای صمیمانه و دوستانه برقرار کند و سعی در جلب اعتماد وی بنماید. همچنین باید در ابتدا فقط روی مسائل عمومی تأکید شود. نحوه‌ی شروع سخن و طرح پرسش از دیگر مسائل مهم است. شروع سخن حتما باید به نحو ایجابی باشد و کلمات و جملات منفی پرهیز شود.

دسته‌ای دیگر از راهبردها راهبردهای مرتبط با ذات انسان هستند.

راهبردهای فرهنگی به مسائلی همچون فرهنگ رایج جامعه، نفوذ در مخاطب از طریق فرهنگ حاکم بر جامعه‌اش، استفاده از پیام‌های کوتاه، ارائه‌ی الگوی عینی و تجربی، تدریج و استمرار و گفتگو و مناظره اشاره دارد.

راهبردهای سرمایه‌ی اجتماعی دسته‌ی آخر راهبردها هستند. در این بخش باید در مخاطب علاقه‌مندی ایجاد شده و یا از علاقه‌مندی‌های او بهره گرفته شود. همچنین به کار گرفتن احساسات و عواطف مخاطب اثرگذاری سریع را در پی دارد که اگرچه ناپایدار است، اما با استمرار و تدریج به ثبات می‌رسد.

آخوندی در پایان بحث خود و به‌عنوان جمع‌بندی نظریه‌ی نفوذ اجتماعی قرآن مجید را حقیقتی مبتنی بر چهار عنصر اصلی: راهبردها، مخاطبین، کارگزاران و محیط دانستند که هر یک از این سه عنصر با یکدیگر ارتباطی دوطرفه و متقابل دارند و برروی یکدیگر اثر گذاشته و در نهایت نیز در عرصه‌ی راهبردها اثرگذار می‌شوند. بنابراین نظریه‌ی نفوذ، حقیقتی چندجانبه است که در آن باید برای دست یافتن به نفوذ موفق تمام شرایط درنظر گرفته شود.


10272921
 
پربازدید ها
پر بحث ترین ها
صفحه اصلی | درباره‌ما | تماس‌با‌ما | تبلیغات | حفظ حریم شخصی

تمامی اخبار بطور خودکار از منابع مختلف جمع‌آوری می‌شود و این سایت مسئولیتی در قبال محتوای اخبار ندارد

کلیه خدمات ارائه شده در این سایت دارای مجوز های لازم از مراجع مربوطه و تابع قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد.

کلیه حقوق محفوظ است